 |
|
mini vijver of waterschaal maken
|
Mini vijver maken
Voor een minivijver is geen tuin, terras, balkon of zelfs huiskamer te klein.
Waterschaal of mini vijver maken
Wilt u een stukje water in een kleine tuin creëren, op het terras of zelfs op het balkon, dan is een minivijver een goed idee. Zo’n klein waterpartijtje is rustgevend, mooi om te zien en ook nog eens veilig voor kinderen. Mini vijvers en waterschalen voor in huis zijn tegenwoordig kant en klaar te koop, maar zonder veel investering in geld, tijd en moeite kunt u zelf heel eenvoudig zelf zo'n mooie minivijver maken.
Wat u kunt gebruiken om een mini vijver te maken
In feite kan iedere pot, schaal, vat of ton waar water in kan, dienst doen als minivijver of waterschaal in huis. U kunt daarbij denken aan glazen of geglazuurde keramieken schalen, metalen emmers, zinken teilen, halve houten of kunststof vaten, een oude kunststof cementkuip of zelfs een oude gootsteenbak zoals hiernaast afgebeeld. Rond, vierkant, of welke vorm van container u ook maar kiest, in feite maakt hij niet uit als het maar waterdicht is of gemaakt kan worden en de binnenwand geen schadelijke stoffen aan het water af kan geven. De ideale maten zijn minstens 45-60 cm breed en een diepte van 25-50 cm. Dieper kan wel, maar dan moet u later met stapels bakstenen nogal veel verschillende niveaus gaan aanbrengen voor de verschillende planten (zie hieronder bij inrichting)
In feite kan iedere pot, schaal, vat of ton waar water in kan, dienst doen als minivijver of waterschaal in huis. U kunt daarbij denken aan glazen of geglazuurde keramieken schalen, metalen emmers, zinken teilen, halve houten of kunststof vaten, een oude kunststof cementkuip of zelfs een oude gootsteenbak zoals hiernaast afgebeeld. Rond, vierkant, of welke vorm van container u ook maar kiest, in feite maakt hij niet uit als het maar waterdicht is of gemaakt kan worden en de binnenwand geen schadelijke stoffen aan het water af kan geven. De ideale maten zijn minstens 45-60 cm breed en een diepte van 25-50 cm. Dieper kan wel, maar dan moet u later met stapels bakstenen nogal veel verschillende niveaus gaan aanbrengen voor de verschillende planten (zie hieronder bij inrichting)
De container voor een minivijver geschikt maken
Een container voor een minivijver is geschikt als deze waterdicht is en het materiaal geen schadelijke stoffen aan het water af kan geven. Een schone kunststof, glazen of geglazuurde container kunt u zonder meer gebruiken maar als het nodig om de door u gekozen container eerst waterdicht te maken, dan hebt u een aantal opties. Een vloeibare coating, u kunt daarbij denken aan bijvoorbeeld een vloeibare of spuitbare kunststof- of rubbercoating in meerdere lagen. Verzekert u er zich wel van dat deze geen schadelijke stoffen (geschikt voor vijvers) af kan geven. Bijvoorbeeld, gewoon bitumen dat op een dak van een huis wordt gebruikt is niet geschikt omdat het zelfs na droging nog giftige stoffen afgeeft. Vanzelfsprekend laat u, voordat u de container gaat vullen, de coating goed drogen. Ook kunt u ervoor kiezen om de binnenkant van de minivijver waterdicht te maken met vijverfolie. Als u een niet te dikke soort kiest, is deze tamelijk netjes en plooivrij aan te brengen. De bovenrand van de vijverfolie bevestigt u, in het geval van een houten container met nietjes of u slaat de folierand ca. 10 cm. om de bovenrand en snijdt hem netjes af als de container eenmaal volledig met water is gevuld. U dient de binnenwand van de container altijd te bekleden als er een risico bestaat dat het materiaal van de container schadelijke stoffen af kan geven. Denk hierbij aan metalen zoals koper en zink (oxideren giftig), maar ook aan bijvoorbeeld (geïmpregneerd) hout (geven loog en hars af), beton en sommige soorten kalkhoudend steen. Oplossend kalk zal het water een lage zuurgraad geven hetgeen slecht is voor planten en vissen. De (halve) houten vaten die tegenwoordig te koop zijn in tuincentra, enz. zijn niet waterdicht. Het zijn replica’s van de originele oude wijn-, sherry- of whiskeyvaten die wel waterdicht waren. Ook deze vaten moeten dus aan de binnenzijde van een coating of vijverfolie worden voorzien, temeer omdat ze vaak ook nog chemisch geïmpregneerd zijn tegen houtrot en de eikenhouten varianten looizuur af zullen geven.
Een container voor een minivijver is geschikt als deze waterdicht is en het materiaal geen schadelijke stoffen aan het water af kan geven. Een schone kunststof, glazen of geglazuurde container kunt u zonder meer gebruiken maar als het nodig om de door u gekozen container eerst waterdicht te maken, dan hebt u een aantal opties. Een vloeibare coating, u kunt daarbij denken aan bijvoorbeeld een vloeibare of spuitbare kunststof- of rubbercoating in meerdere lagen. Verzekert u er zich wel van dat deze geen schadelijke stoffen (geschikt voor vijvers) af kan geven. Bijvoorbeeld, gewoon bitumen dat op een dak van een huis wordt gebruikt is niet geschikt omdat het zelfs na droging nog giftige stoffen afgeeft. Vanzelfsprekend laat u, voordat u de container gaat vullen, de coating goed drogen. Ook kunt u ervoor kiezen om de binnenkant van de minivijver waterdicht te maken met vijverfolie. Als u een niet te dikke soort kiest, is deze tamelijk netjes en plooivrij aan te brengen. De bovenrand van de vijverfolie bevestigt u, in het geval van een houten container met nietjes of u slaat de folierand ca. 10 cm. om de bovenrand en snijdt hem netjes af als de container eenmaal volledig met water is gevuld. U dient de binnenwand van de container altijd te bekleden als er een risico bestaat dat het materiaal van de container schadelijke stoffen af kan geven. Denk hierbij aan metalen zoals koper en zink (oxideren giftig), maar ook aan bijvoorbeeld (geïmpregneerd) hout (geven loog en hars af), beton en sommige soorten kalkhoudend steen. Oplossend kalk zal het water een lage zuurgraad geven hetgeen slecht is voor planten en vissen. De (halve) houten vaten die tegenwoordig te koop zijn in tuincentra, enz. zijn niet waterdicht. Het zijn replica’s van de originele oude wijn-, sherry- of whiskeyvaten die wel waterdicht waren. Ook deze vaten moeten dus aan de binnenzijde van een coating of vijverfolie worden voorzien, temeer omdat ze vaak ook nog chemisch geïmpregneerd zijn tegen houtrot en de eikenhouten varianten looizuur af zullen geven.
Inrichten van een minivijver
Het is verstandig om een deel van de minivijver te vullen met grind, lavakorrels, vijversubstraat, of iets dergelijks. Hiermee creëert u niet alleen huisvesting voor nuttige bacteriën maar ook kunt u op deze manier (te) diepe containers minder diep maken. De minivijver kan dan worden gevuld met verschillende waterplanten. Omdat de verschillende plantensoorten ieder een eigen diepte nodig hebben, moet u diepteverschillen aanbrengen in de minivijver. Dit kan bijvoorbeeld heel goed door stapels bakstenen in de minivijver aan te brengen waarop de planten met hun pot worden geplaatst. Uiteraard is dit alleen mogelijk als uw container voldoende diep en ruim is. Een minivijver die buiten is geplaatst zal veel dieren aantrekken, misschien is er zelfs wel een kikker zo gecharmeerd van uw minivijver dat hij deze als vaste woonplaats kiest. Het is daarom verstandig om met een stuk steen of hout een mogelijkheid te creëren voor de amfibieën om vanuit uw minivijver op het droge te kunnen klimmen.
Het is verstandig om een deel van de minivijver te vullen met grind, lavakorrels, vijversubstraat, of iets dergelijks. Hiermee creëert u niet alleen huisvesting voor nuttige bacteriën maar ook kunt u op deze manier (te) diepe containers minder diep maken. De minivijver kan dan worden gevuld met verschillende waterplanten. Omdat de verschillende plantensoorten ieder een eigen diepte nodig hebben, moet u diepteverschillen aanbrengen in de minivijver. Dit kan bijvoorbeeld heel goed door stapels bakstenen in de minivijver aan te brengen waarop de planten met hun pot worden geplaatst. Uiteraard is dit alleen mogelijk als uw container voldoende diep en ruim is. Een minivijver die buiten is geplaatst zal veel dieren aantrekken, misschien is er zelfs wel een kikker zo gecharmeerd van uw minivijver dat hij deze als vaste woonplaats kiest. Het is daarom verstandig om met een stuk steen of hout een mogelijkheid te creëren voor de amfibieën om vanuit uw minivijver op het droge te kunnen klimmen.
Geschikte waterplanten voor een minivijver
Kies een samenstelling van waterplanten die niet te groot worden, die niet te snel groeien en de andere plantensoorten snel zullen overwoekeren. In het geval van een minivijver die buiten overwintert, zijn winterharde plantensoorten natuurlijk de beste keuze. De keus aan waterplanten is daarom minder groot dan bij een grote vijver. Gebruik voor het poten van de planten bij voorkeur vijvermandjes gevuld met vijversubstraat, eventueel kunt u ook vijveraarde gebruiken. Gebruik echter geen gewone potgrond of tuinaarde, dat is veel te voedingsrijk. Mandjes met vijveraarde dienen echter ook te worden voorzien van jute en te worden afgedekt om uitspoelen van de aarde en daarmee vertroebeling van het water en algenvorming te voorkomen.
Kies een samenstelling van waterplanten die niet te groot worden, die niet te snel groeien en de andere plantensoorten snel zullen overwoekeren. In het geval van een minivijver die buiten overwintert, zijn winterharde plantensoorten natuurlijk de beste keuze. De keus aan waterplanten is daarom minder groot dan bij een grote vijver. Gebruik voor het poten van de planten bij voorkeur vijvermandjes gevuld met vijversubstraat, eventueel kunt u ook vijveraarde gebruiken. Gebruik echter geen gewone potgrond of tuinaarde, dat is veel te voedingsrijk. Mandjes met vijveraarde dienen echter ook te worden voorzien van jute en te worden afgedekt om uitspoelen van de aarde en daarmee vertroebeling van het water en algenvorming te voorkomen.
Moerasplanten
Bij een minivijver met een diepte van minder dan 25 centimeter kunt u uitsluitend klein blijvende moerasplanten gebruiken. Geschikte moerasplanten zijn bijvoorbeeld kalmoes, beekpunge, dotterbloem, pijlkruid, waterdrieblad en moerasvergeet-mij-niet. Deze plantjes zet u met de wortels in het water langs de randen van de minivijver.
Bij een minivijver met een diepte van minder dan 25 centimeter kunt u uitsluitend klein blijvende moerasplanten gebruiken. Geschikte moerasplanten zijn bijvoorbeeld kalmoes, beekpunge, dotterbloem, pijlkruid, waterdrieblad en moerasvergeet-mij-niet. Deze plantjes zet u met de wortels in het water langs de randen van de minivijver.
Drijfplanten
Drijfplanten zijn het makkelijkst en kunt u zonder eerst te poten in een mandje vrij in uw minivijver laten drijven. Ook deze plantensoort draagt bij aan het schoonhouden van het water doordat ze met hun drijvende wortels veel voedingsstoffen uit het water halen, voor schaduw zorgen en daarmee algengroei in uw minivijver voorkomen. De meer compacte soorten zoals het mosselplantje, ook wel watersla genoemd, zijn het meest geschikt voor minivijver en waterschaal.
Drijfplanten zijn het makkelijkst en kunt u zonder eerst te poten in een mandje vrij in uw minivijver laten drijven. Ook deze plantensoort draagt bij aan het schoonhouden van het water doordat ze met hun drijvende wortels veel voedingsstoffen uit het water halen, voor schaduw zorgen en daarmee algengroei in uw minivijver voorkomen. De meer compacte soorten zoals het mosselplantje, ook wel watersla genoemd, zijn het meest geschikt voor minivijver en waterschaal.
Zuurstofplanten
Bij een voldoende diepte van de minivijver (ca. 40-50 cm) kunt u op de bodem zuurstofplanten aanbrengen, hetgeen de waterkwaliteit enorm ten goede komt. Ook voorkomt u door het plaatsen van zuurstofplanten in belangrijke mate algengroei in de minivijver. Vooral als u van plan bent om vissen in uw minivijver te houden zijn zuurstofplanten onmisbaar. Zuurstofplanten dienen met mandje geheel ondergedompeld op de bodem van de minivijver te worden geplaatst. Geschikte zuurstofplanten voor een minivijver zijn waterpest, aarvederkruid en oosters aarvederkruid
Bij een voldoende diepte van de minivijver (ca. 40-50 cm) kunt u op de bodem zuurstofplanten aanbrengen, hetgeen de waterkwaliteit enorm ten goede komt. Ook voorkomt u door het plaatsen van zuurstofplanten in belangrijke mate algengroei in de minivijver. Vooral als u van plan bent om vissen in uw minivijver te houden zijn zuurstofplanten onmisbaar. Zuurstofplanten dienen met mandje geheel ondergedompeld op de bodem van de minivijver te worden geplaatst. Geschikte zuurstofplanten voor een minivijver zijn waterpest, aarvederkruid en oosters aarvederkruid
Waterlelies
Voor een minivijver zijn alleen de dwergvormen en kleine soorten waterlelies geschikt. Met hun bladen zorgen ze voor schaduw hetgeen de groei van algen tegen gaat. Plaats waterlelies in een leliemand met klei of speciale lelieaarde zodat deze makkelijk uit de minivijver te verwijderen is, bijvoorbeeld voor periodiek onderhoud. Wees geduldig met de waterlelie, het eerste jaar zal de bloei waarschijnlijk niet veel voorstellen. Waterlelies moeten in alle gevallen vorstvrij overwinteren. Hoewel waterlelies in principe het liefst in diep water vanaf de bodem groeien, kunnen ze slecht tegen weinig zonlicht. Om de mini waterlelies in een diepere minivijver aan te moedigen om goed te groeien, zet u ze eerst op een stapel bakstenen zodat de bladeren van de waterlelie ca. 15 cm onder de waterspiegel staan. Als de bladeren de oppervlakte hebben bereikt, haalt u een steen weg en laat de waterleliebladeren opnieuw aan de oppervlakte komen. Dit herhaalt u telkens totdat de mand met de waterlelie op de bodem kan staan.
Voor een minivijver zijn alleen de dwergvormen en kleine soorten waterlelies geschikt. Met hun bladen zorgen ze voor schaduw hetgeen de groei van algen tegen gaat. Plaats waterlelies in een leliemand met klei of speciale lelieaarde zodat deze makkelijk uit de minivijver te verwijderen is, bijvoorbeeld voor periodiek onderhoud. Wees geduldig met de waterlelie, het eerste jaar zal de bloei waarschijnlijk niet veel voorstellen. Waterlelies moeten in alle gevallen vorstvrij overwinteren. Hoewel waterlelies in principe het liefst in diep water vanaf de bodem groeien, kunnen ze slecht tegen weinig zonlicht. Om de mini waterlelies in een diepere minivijver aan te moedigen om goed te groeien, zet u ze eerst op een stapel bakstenen zodat de bladeren van de waterlelie ca. 15 cm onder de waterspiegel staan. Als de bladeren de oppervlakte hebben bereikt, haalt u een steen weg en laat de waterleliebladeren opnieuw aan de oppervlakte komen. Dit herhaalt u telkens totdat de mand met de waterlelie op de bodem kan staan.
Vissen in de minivijver
Enkele vissen in een minivijver houden is mogelijk maar u moet wel rekening houden met enkele zaken. Als de minivijver buiten blijft en er kans op bevriezing bestaat, zullen de vissen hier niet in kunnen overleven, daarvoor is de minivijver niet diep genoeg. Ook zomers, door de snel oplopende watertemperatuur, kan er zuurstofgebrek voor de vissen ontstaan zodat er eventueel een luchtpompje in de minivijver zal moeten worden geïnstalleerd. Daarbij zijn vissen in een minivijver die in de tuin of op een terras is geplaatst een gemakkelijk prooi voor katten, ook iets om rekening mee te houden. Om vissen in de minivijver te kunnen houden is de aanwezigheid van zuurstofplanten nodig, deze planten nemen de afvalstoffen van de vissen op. Als dit niet gebeurt, vergiftigen de vissen zichzelf snel, worden ze ziek, sterven ze en ontstaan er ook snel problemen zoals een sterke groei van algen. Wacht u 2-3 weken na het plaatsen van de zuurstofplanten voordat u vissen in de minivijver zet. Geschikte vissen voor de minivijver zijn de kleinere vissoorten zoals goudelritsen (ook wel goudminnow of mona lisa genoemd), bittervoorntjes en gewone goudvissen, hoewel de laatste wel van de planten zullen eten. In het geval van meerdere aan elkaar gekoppelde minivijvers waartussen u het water laat stromen zijn stekelbaarsjes ook een hele leuke optie. Een goudvis kan eventueel solitair leven, maar de andere soorten dienen met enkele exemplaren tegelijk te worden uitgezet.
Enkele vissen in een minivijver houden is mogelijk maar u moet wel rekening houden met enkele zaken. Als de minivijver buiten blijft en er kans op bevriezing bestaat, zullen de vissen hier niet in kunnen overleven, daarvoor is de minivijver niet diep genoeg. Ook zomers, door de snel oplopende watertemperatuur, kan er zuurstofgebrek voor de vissen ontstaan zodat er eventueel een luchtpompje in de minivijver zal moeten worden geïnstalleerd. Daarbij zijn vissen in een minivijver die in de tuin of op een terras is geplaatst een gemakkelijk prooi voor katten, ook iets om rekening mee te houden. Om vissen in de minivijver te kunnen houden is de aanwezigheid van zuurstofplanten nodig, deze planten nemen de afvalstoffen van de vissen op. Als dit niet gebeurt, vergiftigen de vissen zichzelf snel, worden ze ziek, sterven ze en ontstaan er ook snel problemen zoals een sterke groei van algen. Wacht u 2-3 weken na het plaatsen van de zuurstofplanten voordat u vissen in de minivijver zet. Geschikte vissen voor de minivijver zijn de kleinere vissoorten zoals goudelritsen (ook wel goudminnow of mona lisa genoemd), bittervoorntjes en gewone goudvissen, hoewel de laatste wel van de planten zullen eten. In het geval van meerdere aan elkaar gekoppelde minivijvers waartussen u het water laat stromen zijn stekelbaarsjes ook een hele leuke optie. Een goudvis kan eventueel solitair leven, maar de andere soorten dienen met enkele exemplaren tegelijk te worden uitgezet.
Het plaatsen van de minivijver
Omdat het kleine watervolume in een minivijver snel afkoelt/opwarmt, kunt u de vijver het beste op een niet al te zonnige plek plaatsen, in de halfschaduw is het beste. Wanneer u de minivijver ingraaft, zoals bijvoorbeeld een plastic cementkuip, dan kunt u de randen wegwerken met overstekende stenen, keien of hout. Het bijkomende voordeel van zo’n ingegraven minivijver is dat hij minder snel zal bevriezen in de winter, helemaal als er ook nog wordt voorzien in een luchtpompje. Glazen, keramische en houten bakken moeten vorstvrij overwinteren om niet kapot te vriezen, ze moeten dus eenvoudig verplaatsbaar zijn naar een vorstvrije ruimte. Ook moet een minivijver met vissen en waterlelies op tijd naar binnen. Houd bij een balkon rekening met het draagvermogen van het balkon als het een minivijver van enig formaat betreft.
Omdat het kleine watervolume in een minivijver snel afkoelt/opwarmt, kunt u de vijver het beste op een niet al te zonnige plek plaatsen, in de halfschaduw is het beste. Wanneer u de minivijver ingraaft, zoals bijvoorbeeld een plastic cementkuip, dan kunt u de randen wegwerken met overstekende stenen, keien of hout. Het bijkomende voordeel van zo’n ingegraven minivijver is dat hij minder snel zal bevriezen in de winter, helemaal als er ook nog wordt voorzien in een luchtpompje. Glazen, keramische en houten bakken moeten vorstvrij overwinteren om niet kapot te vriezen, ze moeten dus eenvoudig verplaatsbaar zijn naar een vorstvrije ruimte. Ook moet een minivijver met vissen en waterlelies op tijd naar binnen. Houd bij een balkon rekening met het draagvermogen van het balkon als het een minivijver van enig formaat betreft.
Onderhoud
Voeg regelmatig water toe aan de minivijver want vooral in de zomer kan het water snel verdampen. Knip verdorrende blaadjes en bloemetjes regelmatig van de planten om een goede groei op gang te houden. Ook kan het nodig zijn om regelmatig bladeren van waterlelies te verwijderen als deze de hele minivijver dreigen te beschaduwen. De zuurstofplanten houdt u in toom houden door ze regelmatig te snoeien en uit te dunnen, hierdoor blijft hun groei goed op gang hetgeen goed is voor de waterkwaliteit. U kunt het beste uw minivijver eens per jaar, vroeg in het voorjaar, een grote schoonmaakbeurt geven. U haalt de hele minivijver helemaal leeg, wast alle grind, ontdoet de bodem van organisch afval en vult hem opnieuw met schoon water, dan kan hij er weer een heel jaar tegen. Pleegt u ook op dat moment het benodigde periodieke onderhoud aan de waterlelies.
Voeg regelmatig water toe aan de minivijver want vooral in de zomer kan het water snel verdampen. Knip verdorrende blaadjes en bloemetjes regelmatig van de planten om een goede groei op gang te houden. Ook kan het nodig zijn om regelmatig bladeren van waterlelies te verwijderen als deze de hele minivijver dreigen te beschaduwen. De zuurstofplanten houdt u in toom houden door ze regelmatig te snoeien en uit te dunnen, hierdoor blijft hun groei goed op gang hetgeen goed is voor de waterkwaliteit. U kunt het beste uw minivijver eens per jaar, vroeg in het voorjaar, een grote schoonmaakbeurt geven. U haalt de hele minivijver helemaal leeg, wast alle grind, ontdoet de bodem van organisch afval en vult hem opnieuw met schoon water, dan kan hij er weer een heel jaar tegen. Pleegt u ook op dat moment het benodigde periodieke onderhoud aan de waterlelies.
Tip! Een groepje van dezelfde minivijvers kan een heel mooi arrangement vormen, vooral als er met behulp van hoogteverschil en een (fontein)pompje waterbeweging in wordt aangebracht. Houd er echter wel rekening mee dat waterlelies stilstaand water nodig hebben dus die kunt u dan niet in de minivijver plaatsen.